Jak pamiętacie od wczoraj obchodzimy ogólnopolskie "ŚWIĘTO BIBLIOTEK".
Włączając się w jego obchody pragnę dzisiaj zaprosić wszystkich do poznania historii pisma i druku na przestrzeni dziejów.
Zachęcam również do przetestowania waszej wiedzy ze znajomości lektury"MAŁY KSIĄŻĘ".
Dzieje pisma
Czytając gazety, prospekty i katalogi, patrząc na plakaty nie zastanawiamy się , jak kształtowało się pismo na przestrzeni wieków . Zmieniało się bardzo powoli , uzupełniając kolejne etapy rozwoju człowieka. Wywodzi się ze znaków pamięciowych, prostych konstrukcyjnie obrazów. Wizerunki te miały przedstawiać myśli, idee lub np. ważne momenty społecznego życia. Rysunek wyprzedził pismo , dał podwaliny pod jego istnienie. Jest bowiem pismem ilustracyjnym zawierającym obrazy przeznaczone do swobodnej interpretacji.
Pismo obrazkowe
W początkach XIX wieku prace archeologiczne odkryły dla świata pismo obrazkowe. System, na którym tysiące lat temu oparły się następne odkrycia z dziedziny pisma.
Pismo obrazkowe znalazło liczne zastosowanie m.in. na ścianach , obeliskach , ceramice.
Z obecnie zachowanych śladów należy przede wszystkim wymienić egipskie pismo hieroglificzne które oprócz zarysów przedmiotów przedstawiało pierwiastki sylabowe i wyrazowe.
Kapłani egipscy posługiwali się również pismem hieratycznym , spisując pędzlem na papirusie dzieje swego narodu i opisując najważniejsze obrzędy religijne.
Równolegle z Egipskim powstawało, w kulturze babilońskiej. pismo klinowe . Zawierało układ znaków w postaci klinów wyciśniętych m.in. na glinianych tabliczkach. Pismo klinowe stanowiło dalszy etap rozwoju pisma, gdyż wprowadzało znaki przekazujące umowną treść
Pierwszy alfabet
Pierwszy alfabet literowy stworzyli Fenicjanie. Był on na przestrzeni wieków modyfikowany. Grecy doprowadzili go do doskonałości ok. 2500 lat temu.
Gdy nastał czas Imperium Rzymskiego rozpoczął się proces modyfikacji alfabetu greckiego. Rzymianie nie tylko wchłonęli go lecz również uprościli i częściowo zmienili ( np. proporcje poszczególnych liter ). Stworzyli tzw. kapitel rzymski, który był tylko i wyłącznie zapisem wielkich liter. Z biegiem czasu wykształciła się kursywa ( szybkie pismo ręczne ) i tzw. minuskuła , czyli małe litery.
Kilkaset lat później powstała mieszanina stylu romańskiego i germańskiego ( minuskuła karolińska ) , a potem kroje gotyckie ( w średniowieczu ), uzupełniane pięknymi inicjałami.
W XV wieku pojawiła się antykwa i jej kolejne modyfikacje, były one bezpośrednią kontynuacją pisma romańskiego. Zachowały one zapis szeryfowy - czyli zakończenia liter w formie zwężających się linii. Krok w ewolucji uczyniła antykwa linearna - pismo jednoelementowe i nie mające już zakończeń szeryfowych. Z biegiem lat pojawiały się nowe kroje pisma, różne rodzaje antykwy, pism ozdobnych i kaligraficznych. Kroje stawały się elementem mody i nawiązywały do panującego stylu ) np. czcionki modernistyczne i postmodernistyczne.
Druk
Równolegle z rozwojem pisma powstawały metody jego utrwalania , potem również powielania. Choć druk wynaleźli Chińczycy - w Europie przyjął się on dzięki Gutenbergowi ( Johann Gensfleish ) , który w 1440 r skonstruował prasę drukarską umożliwiając drukowanie z użyciem ruchomych czcionek. Czcionki to stemple wytwarzane ze specjalnego stopu metali ( tzw. stop drukarski).
Pierwsze książki były nierówno zadrukowane, gdyż ówczesna technika drukarska nie dysponowała dokładnie pracującymi maszynami ( sam mistrz Gutenberg używał początkowo prasy do wyciskania soku z winogron ).
Dopiero udoskonalona maszyna drukarska przyczyniła się do rozwoju pisma drukowanego, co doprowadziło do kolejnego skoku ewolucyjnego. Dziś druk króluje wszędzie - jest częstym informatorem, przewodnikiem i kluczem do efektywnego rozwoju.
Więcej wiadomości dotyczących dzisiejszego motywu przewodniego znajdziecie na różnych stronach www
Zapraszam do obejrzenia. Katarzyna Kufel
@
Wirtualna historia książek i bibliotek,
@ Historia pisma,
@ "Mały książę" - test on-line z lektury.
