Chana
"Ma długie dobre życie
Hoduje wnuki, dzieci i psy
Gotuje przysmaki
Smaży konfitury
Gości przyjaciół
Lubi głośny śmiech
I sprośne żarty.
Ale zawsze
w każdej chwili
szumi jej w mózgu
to zdanie, które
powiedziała
Matka zanim
wypchnęła ją na szyny:
"Jeśli przeżyjesz
opowiedz ludziom
że były takie czasy
kiedy matki
wolały żeby ich
dzieci nie żyły..."
Śpiewaj!
Odezwa Żydowskiej Organizacji Bojowej
Walka bez cienia nadziei
Powstanie w getcie warszawskim
"...fronty były daleko, a nadziei mało"
"...wybór sposobu umierania"
"Płonęło warszawskie getto"
Ostatni list Szmula Zygielbojma
Ludzkość zdradziła samą siebie
Bojownicy z Kalisza
Słowa zamiast broni - wspomnienie o Z.H. Solniku
Od wtorku -15.04 aż do soboty- 19.04 będą trwały w całym kraju obchody 65 rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim.
...a więc przypomnijmy...
19 kwietnia 1943 roku na wezwanie Żydowskiego Komitetu Narodowego (ŻKN) wybuchło zbrojne powstanie w getcie warszawskim. Była to próba zbrojnego powstrzymania podjętej przez Niemców (na rozkaz H. Himmlera) ostatecznej likwidacji getta. Resztka pozostałych w getcie Żydów (około 70 tys. ludzi) miała być deportowana do obozów zagłady i uśmiercona.
Przeciwko niemieckim oddziałom wkraczającym do getta, zbrojnie wystąpiły: Żydowska Organizacja Bojowa i Żydowski Związek Wojskowy. W sumie około 600 powstańców walczyło pod dowództwem komendanta Mordechaja Anielewicza ("Malachi", "Aniołek"). Niemcy zaangażowali około 5 tysięcy ludzi sił SS i policji, wspieranych przez czołgi i artylerię. Nad całością niemieckich sił dowództwo sprawował generał Juergen von Stroop.
Początkowo walki prowadzono na ulicach, wśród pożarów i ruin domów burzonych przez niemiecką artylerię. 24 kwietnia dowództwo Żydowskiej Organizacji Bojowej zmuszone zostało do wycofania oddziałów do "getta podziemnego" - był to system umocnionych schronów i bunkrów. Z tych ukrytych obronnych stanowisk dokonywano wypady na pozycje Niemców. Przy zdobywaniu poszczególnych bunkrów Niemcy użyli bojowych gazów duszących. 8 maja padł po zaciętej obronie bunkier dowództwa powstania przy ulicy Miłej 18. Polegli w nim komendant Anielewicz, oraz członkowie sztabu: Ch. Ankierman, L. Rotblat, A. Wilner i inni. Nie zorganizowane oddziały jeszcze przez pewien czas walczyły w gruzach getta, aż ostatecznie 16 maja walki ustały. Niemieckie oddziały tropiły jeszcze i bestialsko mordowały ukrywającą się w ruinach getta ludność.
16 maja 1943 roku generał Jurgen Stroop meldował: "Żydowska dzielnica w Warszawie przestała istnieć". Zakończeniem całej operacji było wysadzenie Wielkiej Synagogi przy ulicy Tłomackiej. Stroop meldował o deportacji 56.065 Żydów i zabiciu podczas operacji 13.929 Żydów. Zniszczono 631 bunkrów. Cała dzielnica getta została doszczętnie zniszczona i zrównana z ziemią, jednakże wielu żydowskich powstańców przedostało się na polską stronę Warszawy i wzięło później udział w drugim powstaniu warszawskim:
zobacz także
# obchody-Bruksela,
# 65 rocznica powstania,
# getto warszawskie-zdjęcia,